Մեր վախը

Հայերս մի մե՜ծ վախ ունենք, որ դեռ չենք կարողանում հաղթահարել։ Թերևս դա կարելի է կրոնական վախ կոչել։ Գիտացված կրոնական կամ չգիտակցված կրոնական։ Մենք վախենում ենք մտքերից։ Մենք վախենում ենք գաղափարներից։ Չենք վախենում թշնամուց ու մահից։ Չենք վախենում մեղքից ու ստոր արարքներից. գողանում ենք, անիրավում, սպանում, թալանում, կեղծում, շնանում... Ու չենք վախենում։ Իսկ հանկարծ որ մեկն անկեղծորեն արտահայտի մի միտք, որ դուրս է ընդունվածից, մեր կրոնական կամ ազգային պատկերացումներից ու ավանդույթներից, վախենում ենք, վախից ուզում ենք արգելել այդ միտքը, բզկտել, կտրատել, թաքցնել, փակել, ջնջել, վերացնել...


Այս մասին մտածեցի այսօր, երբ Լեռ Կամսարին նվիրված ֆեյսբուքյան էջում կարդացի 1961-ին նրա գրածը Նարեկացու մասին* (https://web.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1209830805724311&id=260317210675680) և ապա աչքի անցկացրի մի երկու մեկնաբանություն։ Կամսարի թոռնուհին (Վանուհի Թովմասյանը) այս գրվածքը հրապարակել է, բայց սրտում վախ ունի և հարցնում է. «Ժողովրդիս ռեակցիան եմ ստուգում, որ հասկանամ՝ նման պամֆլետները դնե՞մ գրքերում, թե՞ ոչ․․․ Ձայն հանեք․․․ Էնպես չլինի, որ հանկարծ ազգիս ինքնասիրությունը վիրավորվի․․․»։ Մեկը պատասխանում է. «Միանշանակ չպետք է ընդունել, սա շաաատ սուբյեկտիվ է, շատերը կարող են Կամսարի այս անբռնազբոս մոտեցումը լրիվ այլ նպատակների ծառայեցնել, կարծում եմ չպետք է թույլ տալ էս միտքը իբրև գործիք ծառայի ոմանց ձեռքին, անկախ Ձեր կամքից ջուր լցնեք հակահայ ու հակաքրիստոնեական ջրաղացին...»։