Հայ դասականների գործերը համացանցում

Այս ցուցակը ևս, մեր կայքի մյուս ցուցակների նման, ժամանակ առ ժամանակ թարմացվում է։ Վերջին թարմացումը կատարվել է 2016 թ. ապրիլի 29-ին։ Ցուցակը թերի է՝ համեմատած մեր այբբենական գրացուցակներում տեղ գտած համապատասխան հեղինակների երկերի ցուցակների հետ։ Այնպես որ ըստ հեղինակների որոնեք նաև ԱՅՍՏԵՂ։

  ◈ Հայ գրական ժողովածու, [Բոստոն], 1932 [Դ. Դեմիրճեան, Արազի, Համաստեղ, Ստ. Զօրեան, Գր. Զօհրապ, Շիրվանզադէ, Չօպանեան, Օշական, Յ. Թումանեան]
◈ Մեղրագետ, Զ. գիրք (բարձրագոյն կարգերու համար), [գրական ժողովածու. հայ եւ օտար հեղինակներ], կազմող՝ Ռ. Զարդարեան, Բ. տպ., Կ. Պոլիս, 1914
◈ Արդի հայ գրականութիւն, հտ. Գ. Հայաստանի գրողներ, Փարիզ, 1943 [Չարենց, Բակունց, Մահարի, Զօրեան, Ալազան, Թոթովենց, Նորենց, Դէմիրճեան, Գ. Սարեան, Մ. Շահինեան, Ս. Տարօնցի, Մ. Արմէն, Շիրազ, Սիրաս, Տէրեան, Մ. Դարբինեան, Ն. Զարեան, Արազի, Ա. Վարդանեան, Լեռ-Կամսար, Աղաւնի, Հ. Պօղոսեան, Ա. Վշտունի, Հ. Քոչար, Պայազատ, Գ. Բես, Թամազեան, Վ. Գրիգորեան, Վահունի, Դաշտենց, Սուրխաթեան]
◈ Ցեղին սիրտը. արևմտահայ բանաստեղծություն, Երևան, 1991. կամ այստեղ [Ղ. Ալիշան, Մ. Պեշիկթաշլյան, Ն. Ռուսինյան, Թ. Թերզյան, Մ. Աճեմյան, Ե. Տեմիրճիպաշյան, Գ. Պեշկյոթուրյան, Վ. Մալեզյան, Ա. Չոպանյան, Ռ. Որբերյան, Ինտրա, Սիպիլ, Ա. Հարությունյան, Հ. Արշակյան, Սիամանթո, Մ. Մեծարենց, Դ. Վարուժան, Ռ. Սևակ, Վ. Թեքեյան, Մ. Զարիֆյան]
◈ Հաւաքածոյ արեւմտահայ գրողներու, հտ. Ա. Զարթօնքի շրջան, կազմող՝ Տէօշէմէճեան Վերժին, Իսթանպուլ, 1971 [Յ. Տէրոյենց Չամուրճեան, Ն. Զօրայեան, Գ. Օտեան, Ն. Ռուսինեան, Խ. Միսաքեան, Գ. Չիլինկիրեան, Կ. Իւթիւճեան, Ս. Ոսկան, Ղ. Ալիշան, Պէշիկթաշլեան, Թ. Թերզեան, Պ. Դուրեան, Մ. Աճէմեան, Յ. Սէթեան, Խ. Նարպէյ, Ռ. Պէրպէրեան, Յ. Շիշմանեան (Ծերենց), Մ. Մամուրեան, Մ. Խրիմեան, Գ. Սրուանձտեանց, Յ. Պարոնեան, Ս. Տիւսաբ, Ե. Տէմիրճիպաշեան, Մ. Չերազ, Յ. Մրմըրեան]
◈ Հաւաքածոյ արեւմտահայ գրողներու, հտ. Գ. Գաւառի գրականութիւն, կազմող՝ Տէօշէմէճեան Վերժին, Իսթանպուլ, 1973 [Մ. Կիւրճեան (Հրանդ), Յ. Թլկատինցի, Գ. Տէր Կարապետեան (Մշոյ Գեղամ), Ռ. Զարդարեան, Ա. Յարութիւնեան, Յ. Օշական, Համաստեղ, Մնձուրի]

Աբովյան Խաչատուր
◈ Վէրք Հայաստանի. ողբ հայրենասիրի. պատմական վէպ, Թիֆլիզ, 1858. կամ այստեղ
◈ Երկեր, Երևան, 1984. կամ այստեղ
◈ Առաջին սերը (էլ. տեքստ)
◈ Պարապ վախտի խաղալիք կամ այստեղ (էլ. տեքստ)
◈ Թուրքի աղջիկը կամ այստեղ (էլ. տեքստ)
◈ Վերք Հայաստանի կամ այստեղ (էլ. տեքստ)
◈ Թադ. Աւդալբէգեան, Խաչատուր Աբովեան (պատմական-գրական վերլուծութիւն), Վաղարշապատ, 1910
◈ Раны Армении (էլ. տեքստ)

Ալիշան Ղևոնդ, Երկեր, Երևան, 1981
Ալիշանի՝ համացանցում առկա երկերի ամբողջական ցանկը տես այստեղ։

Աղայեան Ղազարոս
◈ Արութիւն եւ Մանուէլ, հտ. Ա, Թիֆլիզ, 1867
◈ Սկզբնական բացատրութիւն բնութեան երեւոյթների, Վաղարշապատ, 1873
◈ Արեւիկ. պատկերաւոր այբբենարան, Թիֆլիս, 1908
◈ Երկեր, Երևան, 1979. կամ այստեղ
◈ Զանազան ստեղծագործություններ (էլ. տեքստ)

Անանյան Վախթանգ
◈ Երկեր, հտ. 2, Երևան, 1984
◈ Երկեր, հտ. 4, Հովազաձորի գերիները (վեպ), Երևան, 1984. մաս 1, մաս 2
◈ Սևանի ափին (վեպ), Երևան, 1987
◈ Պատմվածքներ (էլ. տեքստեր տարբեր կայքերից)
Ահը. կամ այստեղ
Այն մասին, թե ինչու եմ սիրում որսորդությունը և թե ինչպես որսորդ դարձա
Անդունդի պռնկին. կամ այստեղ
Անտառին անսովոր մարդը
Արագիլը. կամ այստեղ
Արջի ճանկերում
Գայլերը. կամ այստեղ
Դեպք եղեգնուտում. կամ այստեղ
Եղնիկի ձագը
Թե ինչու ես սիրում եմ որսորդությունը. կամ այստեղ
Խղճալի հայացք. կամ այստեղ
Ծանր ձմեռ. կամ այստեղ
Ծովի տղան (pdf)
Հավատարիմ ընկերս. կամ այստեղ
Հոգատարություն
Մայր արջը. կամ այստեղ
Մանկապարտեզի դաստիարակչուհին. կամ այստեղ, կամ այստեղ
Մի չարաճճի կենդանու մասին
Միչուրինյան տունկեր. կամ այստեղ
Ներկարար Նիկոլի խնայդրամարկղը
Որսորդի դատաստանը. կամ այստեղ
Ուշացած խոստովանություն. կամ այստեղ
Ուրուրի բույնը. կամ այստեղ
Վայրի մեղրի որսորդը
Քարակոփ կացարան. կամ այստեղ
◈ Вахтанг Ананян, Пленники Барсова ущелья, Москва, 1961 (էլ. տեքստ)
◈ Вахтанг Ананян, На берегу Севана, Москва, 1965 (էլ. տեքստ)

Առանձար
◈ Թլկատինցի, Լևոն Բաշալյան, Առանձար, Երկեր, Երևան, 1982. կամ այստեղ

Ատրպետ
◈ Շխնոց. պատկեր Սազի գիւղացիների կեանքից, Նոր Նախիջեւան, 1898
◈ Պատկերներ թուրքահայերի կեանքից, հտ. Ա, Թաւրիզ, 1904
◈ Իմամաթ. պատմական հետազօտութիւն, Ալեքսանդրապոլ, 1906
◈ Խիւլաֆաթ. պատմական հետազօտութիւն, Ալեքսանդրապոլ, 1906
◈ Դահիճ («Գեղափնջիկ», Թիֆլիս, 1907, թ. 2, փետրուար, էջ 17-20)
◈ Ճորոխի աւազանը, Վիեննա, 1929
◈ Տժվժիկ, Ժառանգներ և այլ երկեր (էլ. տեքստ)

Արազի Մովսես
◈ Հակոբյան Հակոբ, Կուրղինյան Շուշանիկ, Արազի Մովսես, Երկեր, Երևան, 1982. կամ այստեղ

Արփիարեան Արփիար
◈ Խնդամոլիկ աղջիկը. վէպ Պոլսահայ կեանքէ, Կ. Պոլիս, 1928 (Gallica)
◈ Խնդամոլիկ աղջիկը. վէպ Պոլսահայ կեանքէ, Կ. Պոլիս, 1928 (ՀայԳիրք)
◈ Կատակ մը, Գահիրէ, 1929 (Gallica)
◈ Կատակ մը, Գահիրէ, 1929 (ՀայԳիրք)
◈ Երկեր, Երևան, 1987. կամ այստեղ

Բակունց Ակսել
◈ Երկեր, Երևան, 1986. կամ այստեղ
◈ Մթնաձոր (էլ. տեքստ)
◈ Մթնաձոր (էլ. տեքստ, pdf)
◈ Պատմվածքներ, ակնարկներ, հեքիաթներ (էլ. տեքստ)
◈ Վեպեր և վիպակներ (էլ. տեքստ)
◈ Ծիրանի փողը (հայերեն և անգլերեն)
◈ Զանազան ստեղծագործություններ. և այստեղ (էլ. տեքստ)
◈ Альпийская фиалка (էլ. տեքստ)

Բաշալեան Լեւոն
◈ Նորավէպներ եւ պատուածքներ (ներածութիւն՝ Արշակ Չօպանեանի), Փարիզ, 1940
◈ Թլկատինցի, Լևոն Բաշալյան, Առանձար, Երկեր, Երևան, 1982. կամ այստեղ

Բիւրատ (Տէր Ղազարենց) Սմբատ
◈ Սասունէն ետքը. Ա. Դիակապուտները (պատմական վէպ), Կ. Պոլիս, 1911
◈ Սասունէն ետքը. Բ. Դէպի Եըլտըզ (պատմական վէպ), Կ. Պոլիս, 1911
◈ Որդեսպան ծնողքը. ընտանեկան վէպ Եգիպտահայ կեանքէ, Կ. Պոլիս, 1912

Գրիգոր Նարեկացի
◈ Մատեան ողբերգութեան եւ այլ երկասիրութիւնք, Անթիլիաս, 2003
◈ Մատյան ողբերգության, տաղեր (թարգմ. Վազգեն Գևորգյանի), Երևան, 1979
◈ Ավանդազրույցներ Գրիգոր Նարեկացու մասին, Գրահավաք, 2014 (epub,  mobi)

Դաշտենց Խաչիկ
◈ Տարօնի եղեռն («Վարագ», 1965 Ապրիլ, Բացառիկ թիւ 49 (Բոստոն))
◈ Ռանչպարների կանչը (էլ. տեքստ) կամ այստեղ (նաև doc, epub, pdf)
◈ Зов пахарей (էլ. տեքստ)
◈ Բանաստեղծություններ, թարգմանություններ և մի քանի այլ գործ (էլ. տեքստ)

Դեմիրճյան Դերենիկ
◈ Վարդանանք, գիրք Ա, Երևան, 1968
◈ Վարդանանք, գիրք Բ, Երևան, 1968
◈ Երկեր, հտ. Ա, Պատմվածքներ, Երևան, 1977. կամ այստեղ
◈ Երկեր, հտ. Բ, Մանրապատումներ, երգիծանք, Երևան, 1977. կամ այստեղ
◈ Ավելորդը (էլ. տեքստ)
◈ Հայը (էլ. տեքստ)
◈ Вардананк (էլ. տեքստ)

Դուրյան Պետրոս
◈ Բանաստեղծութիւններ, Շուշի, 1905 
◈ Երկեր, Երևան, 1981. կամ այստեղ
◈ Բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ բանաստեղծություններ՝ ռուսերեն (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ բանաստեղծություններ՝ անգլերեն (էլ. տեքստ)
◈ Բանաստեղծություններ (epub, mobi)

Երուխան
◈ Երկեր, Երևան, 1980. կամ այստեղ

Զահրատ
◈ Մեծ քաղաքը, Երևան, 1978. կամ այստեղ

Զարդարեան Ռուբէն
◈ Առիւծին ժանիքէն (բանտարկեալի մը յիշատակարանէն), գրեց Հայ աքսորականը, Ֆիլիպէ, 1906
◈ Մեղրագետ, Զ. գիրք (բարձրագոյն կարգերու համար), [գրական ժողովածու. հայ եւ օտար հեղինակներ. Զարդարեանի մի քանի գործ՝ էջ 20, 155, 361], Բ. տպ., Կ. Պոլիս, 1914

Զարիֆեան Մատթէոս
◈ Որբերյան Ռ., Սևակ Ռ., Թեքեյան Վ., Զարիֆյան Մ., Երկեր, Երևան, 1981. կամ այստեղ
◈ Բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ)

Զոհրապ Գրիգոր
◈ Նովելներ, Երևան, 1987. կամ այստեղ
◈ Երկեր, Երևան, 1989. կամ այստեղ

Զորյան Ստեփան
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 5-րդ [Պարզ հոգիներ. Պատկերներ. Սարաշենի տղաները. Ակնարկներ], Երևան, 1962
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 9-րդ [Զրույցներ. Պատմվածքներ. Փոքրերի համար. Հեքիաթներ], Երևան, 1963
◈ Պապ թագավոր. վեպ չորրորդ դարից, Երևան, 1989. ներբեռնելի
◈ Մի շարք ստեղծագործություններ (էլ. տեքստ) կամ այստեղ
◈ Дедушка и внучка; пер. Я. Хачатрянца (էլ. տեքստ)

Թէքէեան Վահան
◈ Հոգեր, Փարիզ, 1901
◈ Որբերյան Ռ., Սևակ Ռ., Թեքեյան Վ., Զարիֆյան Մ., Երկեր, Երևան, 1981. կամ այստեղ
◈ Որոշ բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ բանաստեղծություններ՝ ռուսերեն (էլ. տեքստ)

Թլկատինցի (Յարութիւնեան Յովհաննէս)
◈ Թլկատինցի, Լևոն Բաշալյան, Առանձար, Երկեր, Երևան, 1982. կամ այստեղ

Թոթովենց Վահան
◈ Պոեմներ-Վեպեր-Պատմվածքներ (.doc ձևաչափով, ներբեռնելի)
◈ Բանաստեղծություններ (.doc ձևաչափով, ներբեռնելի)
◈ «Կյանքը հին հռովմեական ճանապարհի վրա» և վիպակներ ու պատմվածքներ (էլ. տեքստ)
◈ Հովնաթան որդի Երեմիայի (էլ. տեքստ). (docx, epub, pdf)
◈ Կյանքը հին հռովմեական ճանապարհի վրա (էլ. տեքստ). (docx, epub, pdf)
◈ Արձակ բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ). (docx, epub, pdf)
◈ Իմ հորաքույրը (էլ. տեքստ). (docx, epub, pdf)
◈ Գավառական ողբերգություն (էլ. տեքստ). (docx, epub, pdf)
◈ Մի կյանք և մի սեր (էլ. տեքստ). (docx, epub, pdf)

Թումանյան Հովհաննես
◈ Յովհաննէս Թումանեանց, Անբաղդ վաճառականներ [չափածոյ մի քանի գործ եւ «Արջաորս» պատուածքը], Թիֆլիս, 1899
◈ Կաքաւի երգը / Ժողովրդական բանաստեղծութիւն. մշակեց Յովհաննէս Թումանեան, ձայնագրեց Կոմիտաս վարդապետ, Թիֆլիս, 1908
◈ Туманян Ованес, Избранное; под редакцией С. Шервинского, Ереван, 1941 [стихи, четверостишия, баллады, легенды, рассказы, сказки]
◈ Անուշ, Իսթանպուլ, 1948
◈ Ընտիր երկեր, Երևան, 1978. կամ այստեղ
◈ Ընտիր երկեր, հտ. Բ, Պատմվածքներ, Երևան, 1985
◈ Հովհաննես Թումանյան / Ованес Туманян, Բանաստեղծություններ, քառյակներ, պոեմներ, լեգենդներ և բալլադներ/ Стихи, четверостишия, поэмы, легенды и баллады, Երևան, 1986
◈ Երկերի լիակատար ժողովածու, հտ. 1, Բանաստեղծություններ, Երևան, 1988
◈ Երկերի լիակատար ժողովածու, հտ. 3, Պոեմներ, Երևան, 1989
◈ Երկերի լիակատար ժողովածու, հտ. 4, Պոեմներ, Երևան, 1991
◈ Երկերի լիակատար ժողովածու, հտ. 4, Պոեմներ, Երևան, 1991 (երեք մասի բաժանված)
◈ Երկերի լիակատար ժողովածու, հտ. 7, Երևան, 1995 (երեք մասի բաժանված)
◈ Երկերի լիակատար ժողովածու, հտ. 8, Երևան, 1999 (երեք մասի բաժանված)
◈ Երկերի լիակատար ժողովածու, հտ. 9, Երևան, 1995 (երեք մասի բաժանված)
◈ Բալլադներ (էլ. տեքստ)
◈ Քննադատություն և հրապարակախոսություն, Նամակներ (էլ. տեքստ)
◈ Պոեմներ (էլ. տեքստ)
◈ Բանաստեղծություններ, քառյակներ, թարգմանություններ (էլ. տեքստ)
◈ Պատմվածքներ (էլ. տեքստ)
◈ Հեքիաթներ (էլ. տեքստ)
◈ Թարգմանություններ (էլ. տեքստ)
◈ Թարգմանություններ և փոխադրություններ (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ գործեր՝ անգլերեն (էլ. տեքստ)
◈ Տարբեր ժանրի գործեր՝ ռուսերեն (էլ. տեքստ)
◈ David of Sassoon, by Hovhannes Toumanian. Translation by Thomas Samuelian (էլ. տեքստ)
◈ Պատմվածքներ (epub, mobi)

Իսահակյան Ավետիք
◈ Հայրենի աղբիւրից. բանաստեղծութիւններ, Բոստոն, 1920
◈ Աբու Լալա Մահարի (քասիտ), Կ. Պոլիս, 1920
◈ Նրանք դրօշակ ունին (պատմւածք), Փարիզ, 1932
◈ Աբու Լալա Մահարի, Պ. Այրէս, 1945
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 1, Երևան, 1973
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 2, Երևան, 1974
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 3, Երևան, 1975
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 4, Երևան, 1975
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 5, Երևան, 1977
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 6, Երևան, 1979
◈ Երկեր, Երևան, 1987. կամ այստեղ
◈ Երկերի լիակատար ժողովածու, հտ. 2, Երևան, 2011
◈ Տարբեր ժանրի գործեր՝ ռուսերեն թարգմանությամբ (էլ. տեքստ)
◈ Fatherland, translated by Blackwell, A. S. (էլ. տեքստ)

Լեռ Կամսար
◈ Լեռ Կամսարին նվիրված կայք
◈ Որոշ ստեղծագործություններ (էլ. տեքստ)

Ծատուրյան Ալեքսանդր
◈ Շահազիզ Ս., Հովհաննիսյան Հ., Ծատուրյան Ա., Միրաքյան Վ., Երկեր, Երևան, 1980
◈ Որոշ գործեր (էլ. տեքստ)

Ծերենց, Երկեր, Երևան, 1985. կամ այստեղ

Կամսարական Տիգրան, Չյոկյուրյան Տիգրան, Երկեր, Երևան, 1984. կամ այստեղ

Հակոբյան Հակոբ
◈ Հակոբյան Հակոբ, Կուրղինյան Շուշանիկ, Արազի Մովսես, Երկեր, Երևան, 1982. կամ այստեղ

Համաստեղ
◈ Գանկի մը հետ («Վարագ», 1965 Ապրիլ, Բացառիկ թիւ 49 (Բոստոն))
◈ Մոռացված էջեր, հտ. Դ, Երևան, 2007. կամ այստեղ
◈ Պատմվածքներ (Հայաստանի լեռներու սրնգահարը, Երևան, 1989)
Տափան Մարգար
Միջո
Չալո
Երնեկ այն օրերուն
Փիլիկ Աղբար
Նապաստակի մը օրագիրը
Վարդան
Զոհը Կար Ամուն էր
Հին օրերուն
Աստղկան սայլը
Աղավնիները
Անձրևը
Աղջի Եղսիկ
Կապույտ հուլունքը
Չամչով կարկանդակ
Տունը
Փեսա Օվան
Թափառաշրջիկի մը օրագրեն
Համբույրը
Պուպրիկը
Չոպան լեռան հեքիաթը
◈ Որոշ պատմվածքներ (էլ. տեքստ) 

Հովհաննիսյան Հովհաննես
◈ Շահազիզ Ս., Հովհաննիսյան Հ., Ծատուրյան Ա., Միրաքյան Վ., Երկեր, Երևան, 1980
◈ Զանազան գործեր (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ բանաստեղծություններ՝ անգլերեն (էլ. տեքստ)

Մահարի Գուրգեն
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. Բ [Մանկություն, Պատանեկություն, Երիտասարդության սեմին], Երևան, 1967. կամ այստեղ
◈ Ծաղկած փշալարեր, Երևան, 1988. մաս 1, մաս 2
◈ Սիբիրական (արձակ, չափածո, նամակներ), Երևան, 2009
◈ Մի քանի գործ (էլ. տեքստ)


Մեծարենց Միսաք
◈ Ծիածան եւ նոր տաղեր, Կ. Պոլիս, 1924
◈ Երկեր, Երևան, 1986
◈ Մի քանի գործ՝ ռուսերեն թարգմանությամբ (էլ. տեքստ)
◈ Զանազան ստեղծագործություններ (էլ. տեքստ)


Մնձուրի Յակոբ
◈ Երեք պատմվածք («Սփյուռքահայ պատմվածք» ժողովածուից, Երևան, 1984, էջ 67-107)
◈ Որոշ պատմվածքներ (էլ. տեքստ) (epub, mobi) 

Մուրացան
◈ Ընտիր երկեր, հտ. Ա, Երևան 1936
◈ Գևորգ Մարզպետունի (Արսեն Տերտերյանի ներածական գործից հետո), Երևան, 1936
◈ Գևորգ Մարզպետունի, Երևան, 1977. կամ այստեղ
◈ Անդրեաս Երեց (էլ. տեքստ)
◈ Անմեղ զրույցներ (էլ. տեքստ)
◈ Առաքյալը (էլ. տեքստ)
◈ Առօրյա զրույցներ (էլ. տեքստ)
◈ Չհաս է (էլ. տեքստ)
◈ Ց'պահանջ (էլ. տեքստ)
◈ Երկուսից ո՞րը (էլ. տեքստ)
◈ Գևորգ Մարզպետունի (էլ. տեքստ)
◈ Գթության քույրեր (էլ. տեքստ)
◈ Հանելուկը լուծվեցավ (էլ. տեքստ)
◈ Ինչ լայեղ է (էլ. տեքստ)
◈ Խորհրդավոր միանձնուհի (էլ. տեքստ)
◈ Լուսավորության կենտրոնը (էլ. տեքստ)
◈ Նոյի ագռավը (էլ. տեքստ)
◈ Պսակների բողոքը (էլ. տեքստ)
◈ Ռուզան (էլ. տեքստ)
◈ Պատմվածքներ (էլ. տեքստ)
◈ Տիկին Փիլարյանի վիշտը (էլ. տեքստ)

Նալբանդյան Միքայել
◈ Երկեր, Երևան, 1985. կամ այստեղ, կամ այստեղ
◈ Որոշ բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ)
◈ Երկու բանաստեղծություն՝ անգլերեն (էլ. տեքստ)
Նրա մասին
◈ Արսէն Տէրտէրեան, Միքայէլ Նալբանդեան. ազգութեան հրապարակախօսը, Ալէքսանդրապօլ, 1911

Նահապետ Քուչակ
◈ Նահապետ Քուչակի դիւանը (սիրոյ երգեր, խրատական եւ այլաբանական երգեր, պանդուխտի երգեր), Փարիզ, 1902
◈ Սիրու երգիչ. Նահապետ Քուչակի երգերը, Թիֆլիզ, 1905
◈ Թամրազյան Հր., Նահապետ Քուչակի բանաստեղծական աշխարհը, Երևան, 2001. կամ այստեղ
◈ Հարյուր ու մեկ հայրեն (էլ. տեքստ)
◈ Հարյուր ու մեկ հայրեն (կիսատ՝ 40 հատ) (էլ. տեքստ)
◈ Love Song (էլ. տեքստ)

Նար-Դոս
◈ Սպանուած աղաւնին, Բագու, 1901
◈ Մի օր, աշնանը («Գեղափնջիկ», Թիֆլիս, 1907, թ. 1, Յունւար, էջ 10-12)
◈ Երկեր, Երևան, 1977. կամ այստեղ
◈ Անհետ կորածը (էլ. տեքստ)
◈ Ազատամտության դրոշակակիրը (էլ. տեքստ)
◈ Եղբայր (էլ. տեքստ)
◈ Հենակներով մարդը (էլ. տեքստ)
◈ Քնքուշ լարեր (էլ. տեքստ)
◈ Մահը (էլ. տեքստ)
◈ Մեղր և ճանճեր (էլ. տեքստ)
◈ Նեղ օրերից մեկը (էլ. տեքստ)
◈ Նոր մարդը (էլ. տեքստ)
◈ Պայքար (էլ. տեքստ)
◈ Սպանված աղավնին (էլ. տեքստ)
◈ Մեր թաղը, զանազան պատմվածքներ, վիպակներ, հեքիաթներ (էլ. տեքստ)
◈ Զազունյան (էլ. տեքստ)
◈ Զանազան գործեր (էլ. տեքստ)

Շահազիզ Սմբատ
◈ Սմբատ Շահազիզեան, Մի քանի խօսք իմ ընթերցողներին, Մոսկուա, 1903
◈ Շահազիզ Ս., Հովհաննիսյան Հ., Ծատուրյան Ա., Միրաքյան Վ., Երկեր, Երևան, 1980

Շահան Շահնուր
◈ Նահանջը առանց երգի (Երկեր, երկու հատորով, հատոր Ա, Երևան, 1982)
◈ Պճեղ մը անուշ սիրտ («Սփյուռքահայ պատմվածք» ժողովածուից, Երևան, 1984)
◈ Արմեն Լյուբեն, Բանաստեղծություններ (Օտարալեզու հայ գրողներ, Երևան, 1989 թ., էջ 45-76)

Շանթ Լևոն
◈ Երկեր, Երևան, 1989. կամ այստեղ
◈ Լեւոն Շանթի երկերը, հտ. Ե, Պէյրութ, 2008
◈ Ազգութիւնը հիմք մարդկային ընկերութեան, Երեւան, 2008
◈ Մեր անկախութիւնը, Երեւան, 2011

Շիրազ Հովհաննես
◈ Երկեր, հտ. Ա, Երևան, 1981
◈ Երկեր, հտ. Գ, Երևան, 1984
◈ Հայոց դանթեականը, Երևան, 1992. ներբեռնելի
◈ Անի [պոեմ], Երևան, 2011. կամ այստեղ
◈ Զանազան գործեր (էլ. տեքստ), նաև այստեղ
◈ Մի քանի գործ
◈ Ռուսերեն թարգմանությամբ (էլ. տեքստ)
Նրա մասին
◈ Մուրադյան Սամվել, Հովհաննես Շիրազ, գիրք Ա. Բանաստեղծը, մարդը, Երևան, 2012. կամ այստեղ

Շիրվանզադե
◈ Երկեր, հտ. Ա, Երևան, 1971
◈ Երկեր, հտ. Բ, Երևան, 1971
◈ Պատմվածքներ, Երևան, 1986
◈ Արամբին (էլ. տեքստ)
◈ Արհավիրքի օրերին (էլ. տեքստ)
◈ Արմենուհի (էլ. տեքստ)
◈ Արսեն Դիմաքյան (էլ. տեքստ)
◈ Ավերակների վրա (էլ. տեքստ)
◈ Ազգային գործիչը (էլ. տեքստ)
◈ Չար ոգին (էլ. տեքստ)
◈ Ուղեգրություններ և ակնարկներ հրապարակախոսական (էլ. տեքստ)
◈ Եվգինե (էլ. տեքստ)
◈ Իշխանուհի (էլ. տեքստ)
◈ Կործանվածը (էլ. տեքստ)
◈ Կյանքի բովից (էլ. տեքստ)
◈ Հուշեր (էլ. տեքստ)
◈ Մորգանի խնամին (էլ. տեքստ)
◈ Նամուս (էլ. տեքստ)
◈ Պատվի համար (էլ. տեքստ)
◈ Քաոս (էլ. տեքստ)
◈ Շառլատանը (էլ. տեքստ)
◈ Պատմվածքներ և վիպակներ (էլ. տեքստ)
◈ Պատմվածքներ, նովելներ, ֆելիետոններ (էլ. տեքստ)
◈ Ունե՞ր իրավունք (էլ. տեքստ)
◈ Վարդան Ահրումյան (էլ. տեքստ)
◈ Վերջին շատրվանը (էլ. տեքստ)
◈ Զուր հույսեր (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ գործեր (էլ. տեքստ)
◈ Хаос (էլ. տեքստ)
◈ Քաոս (epub, mobi)

Որբերեան Ռուբէն
◈ Որբերյան Ռ., Սևակ Ռ., Թեքեյան Վ., Զարիֆյան Մ., Երկեր, Երևան, 1981. կամ այստեղ

Չարենց Եղիշե
◈ Чаренц Егише, Страна Наири, перевод с арм. Я. Хачатрянц, рисунки М. Сарьяна, Москва, 1933
◈ Երկեր, Երևան, 1983. կամ այստեղ
◈ Երկեր, Երևան, 1985 (էլ. տեքստ)
◈ Տեսիլաժամեր, Ծիածան, Ողջակիզվող կրակ (էլ. տեքստ)
◈ Երկեր-1 (էլ. տեքստ)
◈ Երկեր-2 (էլ. տեքստ)
◈ Երկիր Նաիրի, Երևանի ուղղիչ տնից (էլ. տեքստ). կամ այստեղ, կամ այստեղ
◈ Զանազան ստեղծագործություններ (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ գործեր՝ ռուսերեն թարգմանությամբ (էլ. տեքստ)


Չէօկիւրեան Տիգրան / Չյոկյուրյան Տ.
◈ Վանքը (Վարդապետի մը օրագիրը), Կ. Պոլիս, 1913
◈ Կամսարական Տ., Չյոկյուրյան Տ., Երկեր, Երևան, 1984. կամ այստեղ

Չրաքեան Տիրան (Ինտրա)
◈ Ինտրա, Ներաշխարհ, Կ. Պոլիս, 1906. կամ այստեղ
◈ Ներաշխարհ (էլ. տեքստ)
◈ Յօդուածներ (էլ. տեքստ)
◈ Բանաստեղծութիւններ (էլ. տեքստ)
◈ Նոճաստան (էլ. տեքստ)
◈ Արձակ էջեր (էլ. տեքստ)
◈ Նախակրթութեան սխալները (էլ. տեքստ)
◈ Կրթական հարցեր (էլ. տեքստ)

Չօպանեան Արշակ
◈ Քերթուածներ (1889-1907) (Արշալոյս, Ժամերուն կարաւանը, Անձկութիւն, Տեսիլներ, Գիշերին մէջ, Բլուրին վրայ), Փարիզ, 1908. կամ այստեղ
◈ Նաղաշ Յովնաթան աշուղը եւ Յովնաթան Յովնաթանեան նկարիչը, Փարիզ, 1910
◈ Երկեր, Երևան, 1988. կամ այստեղ
◈ Որոշ բանաստեղծություններ՝ անգլերեն (էլ. տեքստ)

Պատկանեան Ռափայէլ
◈ Գամառ-Քաթիպա, Ազգային երգարան հայոց, Ս. Պետերբուրգ, 1857
◈ Պատմութիւն Մեծին Պետրոսի կայսեր ամենայն ռուսաց, Ս. Պետերբուրգ, 1863
◈ Գամառ-Քաթիպա, Բանաստեղծութիւնք, Մոսկուա, 1864
◈ Գամառ-Քաթիպա, Մանկական երգեր, Թիֆլիզ, 1880
◈ Երկեր, Երևան, 1980. կամ այստեղ
◈ Բանաստեղծություններ և պոեմներ (էլ. տեքստ)
◈ Մանկական բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ)
◈ Հոդվածներ, Հուշեր, Ճառեր և նամակներ (էլ. տեքստ)
◈ Բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ)
◈ Արձակ երկեր (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ գործեր (էլ. տեքստ)
◈ Զանազան գործեր (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ բանաստեղծությունների անգլերեն թարգմանություններ (էլ. տեքստ)
◈ Վարդապետարան Հայաստանի ազատութեան. կամ այստեղ

Պարօնեան Յակոբ
◈ Քաղաքավարութեան վնասները, Կ. Պոլիս, 1923
◈ Յերկերի լիակատար ժողովածու, հտ. Ա, Մեծապատիվ մուրացկաններ, Քաղաքավարության վնասները, Խիկարի գուշակությունք, Յերևան, 1931
◈ Մեծապատիվ մուրացկանները (էլ. տեքստ)
◈ Քաղաքավարության վնասները (էլ. տեքստ)

Պէշիկթաշլեան Մկրտիչ
◈ Մկրտիչ Պէշիկթաշլեանի քերթուածներն ու ճառերը, Փարիզ, 1904. կամ այստեղ
◈ Պիպէռճեան Ա., Յուշարձան Մ. Պէշիկթաշլեանի (Մեծ բանաստեղծին կեանքն ու գործերը ու անտիպ տաղերը), Կ. Պոլիս, 1914. կամ այստեղ

Պռոշյան Պերճ
◈ Պռօշեանց Պերճ, Եզիդի Մկրտչենց տունը, Թիֆլիս, 1899
◈ Երկեր, Երևան, 1984. կամ այստեղ

Սայաթ-Նովա
◈ Սայաթ-Նօվայ, աշխատասիրութեամբ Գէորգ Ախվերդեանի, Մոսկվա, 1852
◈ Սայեաթ-Նօվա. ազգային երգիչ (աշուղ), Թիֆլիս, 1882
◈ Սայաթ-Նովա. խաղերի ժողովածու, Երևան, 1987. կամ այստեղ
◈ Ստեղծագործություններ (էլ. տեքստ)
◈ Մի քանի գործ՝ ռուսերեն (էլ. տեքստ)
◈ Չեքելեզյան Ե., Դավթյան Ա., Աղայան Օ., Վարդանյան Լ., Սայաթ-Նովա. կենսամատենագիտություն, Երևան, 2013

Սարաֆեան Գրիգոր
◈ Ապերախտ գրագիրը (հետաքրքրաշարժ վէպ Պոլսական կեանքէ), Կ. Պոլիս, 1921

Սեւակ Ռուբէն (Ռ. Չիլինկիրեան)
◈ Բժիշկին գիրքէն փրցուած էջեր եւ քերթուածներ, Փարիզ, 1946
◈ Որբերյան Ռ., Սևակ Ռ., Թեքեյան Վ., Զարիֆյան Մ., Երկեր, Երևան, 1981. կամ այստեղ
◈ Բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ բանաստեղծություններ՝ ռուսերեն (էլ. տեքստ)

Սիամանթո
◈ Սիամանթո, Վարուժան, Երկեր, Երևան, 1979. կամ այստեղ
◈ Մի քանի ժողովածու (էլ. տեքստ)
◈ Բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ բանաստեղծություններ՝ ռուսերեն (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ բանաստեղծություններ՝ անգլերեն (էլ. տեքստ)


Սունդուկյան Գաբրիել
◈ Սունդուկեանց Գաբրիէլ, Գիշըրվան սաբրը խէր է, Թիֆլիզ, 1901
◈ Երկեր, Երևան, 1984. կամ այստեղ


Սևակ Պարույր
◈ Երկերի ժողովածու 6 հատորով. 1. Բանաստեղծություններ, Երևան, 1972. կամ այստեղ
◈ Երկերի ժողովածու 6 հատորով. 3. Պոեմներ, Երևան, 1973. կամ այստեղ
◈ Երկերի ժողովածու 6 հատորով. 5. Գրականագիտություն, քննադատություն, Երևան, 1974. կամ այստեղ
◈ Երկերի ժողովածու 6 հատորով. 6. Գիրք մնացորդաց, Երևան, 1976. կամ այստեղ
◈ Երկեր, հտ. Ա, Երևան, 1982. կամ այստեղ
◈ Երկեր, հտ. Բ, Երևան, 1983. կամ այստեղ
◈ Երկեր, հտ. Գ, Երևան, 1983. կամ այստեղ
◈ Եղիցի լույս, Երևան, 1992. կամ այստեղ


Սևակ Ռուբեն - տես Սեւակ Ռուբէն

Վարուժան Դանիէլ
◈ Սարսուռներ. քնարական բանաստեղծութիւնք, Վենետիկ, 1906
◈ Սարսուռներ - Ցեղին սիրտը (հատուածներ), Վենետիկ, 1944
◈ Հացին երգը, Երուսաղէմ, 1950
◈ Սիամանթո, Վարուժան, Երկեր, Երևան, 1979. կամ այստեղ
◈ Բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ գործեր՝ անգլերեն (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ գործեր՝ ռուսերեն (էլ. տեքստ)
◈ (նրա մասին) Էսաճանեան Լեւոն, Դանիէլ Վարուժան (կեանքը եւ գործը), Կ. Պոլիս, 1919. կամ այստեղ

Տերյան Վահան
◈ Բանաստեղծություններ (լիակատար ժողովածու), Երևան, 1985. կամ այստեղ
◈ Բանաստեղծություններ (էլ. տեքստ)
◈ Որոշ գործեր՝ ռուսերեն թարգմանությամբ (էլ. տեքստ)


Րաֆֆի
◈ Խամսայի մէլիքութիւնները, Թիֆլիս, 1882
◈ Արծիւ Վասպուրականի, Թիֆլիզ, 1893
◈ Կայծեր, հտ. Ա, Թիֆլիս, 1893
◈ Bilder aus Persien und Türkisch-Armenien; von Raffi; aus dem Armenischen übersetzt von Leo Rubenli, Leipzig 1897
◈ Դաւիթ Բէկ, Վիեննա, 1903. կամ այստեղ
◈ Կայծեր, հտ. Ա, Վիեննա, 1904. կամ այստեղ
◈ Կայծեր, հտ. Բ, Վիեննա, 1904. կամ այստեղ
◈ Խենթը (արկածներ վերջին ռուս-թուրքական պատերազմից), Ջալալէդդին (մի պատկեր նրա արշաւանքից), Վիեննա, 1905
◈ Խամսայի մելիքութիւնները. Ղարաբաղի աստղագէտը. Գաղտնիքն Ղարաբաղի, Վիեննա, 1906
◈ Պարսկական պատկերներ (ձեռագրից), Վիեննա, 1913
◈ Տաճկահայք (Հայոց հարցը), Բ տպագր. նոր նիւթերով լրացրած, Վիեննա, 1913. կամ այստեղ
◈ Սամուէլ, Վիեննա, 1926
◈ Սամվել, 1940 թ.
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 10 [Հոդվածներ, պատմ. ուսումնասիրություններ, նամակներ], Երևան, 1964
◈ Խենթը, Խաչագողի հիշատակարանը, Երևան, 1978. կամ այստեղ
◈ Խենթը (էլ. տեքստ)
◈ Կայծեր (էլ. տեքստ)
◈ Դավիթ-Բեկ (էլ. տեքստ) կամ այստեղ
◈ Խաչագողի հիշատակարանը (էլ. տեքստ)
◈ Սամվել (էլ. տեքստ)
◈ Պարույր Հայկազն (էլ. տեքստ)
◈ Ջալալեդդին (էլ. տեքստ) կամ այստեղ
◈ Ուխտյալ միանձնուհի կամ այստեղ
◈ Անբախտ Հռիփսիմեն (էլ. տեքստ)
◈ Գեղեցիկ Վարթիկը (էլ. տեքստ)
◈ Ոսկե աքաղաղ (էլ. տեքստ)
◈ Զահրումար (էլ. տեքստ)
◈ Հարեմ (էլ. տեքստ)
◈ Կուսագրություն (էլ. տեքստ)
◈ Մի օրավար հող (էլ. տեքստ)
◈ Մինն այսպես, մյուսն այնպես (էլ. տեքստ)
◈ Սալբի (էլ. տեքստ)
◈ Տնային փեսա (էլ. տեքստ)
◈ Պատմվածքներ (էլ. տեքստ)
◈ Բանաստեղծություններ և պոեմներ, թարգմանություններ (էլ. տեքստ)
◈ Հրապարակախոսություններ, հոդվածներ (էլ. տեքստ)
◈ Հուշագրություններ-1 (էլ. տեքստ)
◈ Հուշագրություններ-2 (էլ. տեքստ)
◈ Երեք բանաստեղծություն՝ անգլերեն (էլ. տեքստ)
◈ Khent (The Fool), translated by Mrs. Jane S. Wingate (էլ. տեքստ)
◈ Меликства Хамсы (էլ. տեքստ)
◈ Меликства Хамсы (pdf)
◈ Хент (էլ. տեքստ)
◈ Խենթը (epub, mobi)
◈ Պատմվածքներ (epub, mobi)

Փափազեան Վրթանէս
◈ Պատմւածքներ, Թիֆլիս, 1901
◈ Երկեր, Երևան, 1987. կամ այստեղ
◈ Զրույցներ և պատմվածքներ (էլ. տեքստ)

Օշական Յակոբ
◈ Մնացորդաց վէպ մեր ժամանակներէն, հտ. Ա. Արգանդի ճամբով (երեք գիրք), Գահիրէ, 1932
◈ Հայ գրականութիւն (դասագիրք), Երուսաղէմ, 1942. 1, 2 (միայն առաջին երկու մասը, վերջին մասը չկա)
◈ Շահպազ (Երկեր, Երևան, 1979) կամ այստեղ
◈ Համապատկեր արևմտահայ գրականության (Երկեր, Երևան, 1979, էջ 378-472. անավարտ). կամ այստեղ
◈ Պատմվածքներ (Երկեր, Երևան, 1979)
Մադմազել Եվա
Տոգսանը
Գոլոն
Պաղտո
Տոպիճը
Հորքուր Վարդան
Թուրքմենին աղջիկը
Աղբարիկը
Համբույրի մը պատմությունը
Համարը
Մաղաքը
Վաթմանը
Խենթ-Սողմեն
Ավետումը
Հաճի Մուրատ
Կաղանդի հեքիաթ
Բազուկները
Աղբյուրը

Օտեան Երուանդ / Օտյան Երվանդ
◈ Զավալլըն (դիւթական կատակախաղ), Կ. Պոլիս, 1928. կամ այստեղ
◈ Ընկեր Բ. Փանջունի տարագրութեան մէջ եւ ընկեր Փանջունիի աշխարհահայեացքները (Ալ. Սարուխանի ծաղրանկարներով), Գահիրէ, 1939. կամ այստեղ
◈ Երկեր, Երևան, 1978. կամ այստեղ
◈ Անիծեալ տարիներ, Թեհրան, 2010. կամ այստեղ
◈ Ընկ. Բ. Փանջունի ի Ծապլվար (էլ. տեքստ)
◈ Ընկ. Բ. Փանջունի ի Վասպուրական (էլ. տեքստ)
◈ Ընկ. Բ. Փանջունի տարագրության մեջ (էլ. տեքստ)
◈ Դէպ ի մահ։ Զօհրապ եւ Վարդգէս (էլ. տեքստ)
◈ Զավալլըն (էլ. տեքստ)

Գ. Սրվանձտյանցի «Քեշե Պոլե»-ն՝ արևելահայերեն թարգմանությամբ

Ստորև կգտնեք Գարեգին Սրվանձտյանցի «Հնոց եւ նորոց» հատորում գրաբարով գրի առնված հերոսական պատմության՝ «Քէշէ Պօլէ»-ի արևելահայերեն թարգմանությունը։

ՔԵՇԵ ՊՈԼԵ

Մի մարտի իրական պատմություն

Մեր Փրկչի շուրջ 1820 թվականին Բաղեշին մոտ Ոսիլ Ղրան ավանում նստում էր մի քուրդ դերվիշ՝ Նաբի անունով։ Նրա համբավն ու ազդեցությունը տարածվել էր Հայաստանի ու Քուրդիստանի բոլոր գավառներում, իսկ Ոսիլ Ղրանը քրդական կամ, ավելի ճիշտ, կորդվական բռնակալությունների մի կենտրոն էր։ Այս Նաբին՝ իբրև դենպետ ու պետերի պետ, իշխում էր իր շուրջ եղող հավասարապես բոլոր մեծամեծների ու բռնակալների մտքի ու բազուկների վրա, խորհուրդ ու հրաման էր տալիս նրանց և ինչ որ քանդում էր՝ քանդում էր և ինչ շինում՝ շինում։

Գլխին քող գցած էր ելնում շրջելու գյուղերում, ավաններում ու շեներում՝ երեսն անտեսանելի պահելով «անհավատ» քրիստոնյաների ու մեղավոր մահմեդականների՝ անարժան անձանց աչքերից։ Ուր և հասնում էին նրա ոտքերը, ամբոխը, հույժ խռնված, կուտակված, ընթանում էր հետևից՝ տեսնելու նրա հետքերը, մերձենալու ու մեծ երկյուղով համբուրելու նրա ձեռքերը, ոտքերն ու հագուստի փեշերը կամ լիզելու գարշապարների փոշին, խմելու և այն ջուրը, որով նա լվացվել կամ լվացվելու էր։ Սա քարոզում էր ոչ մահմեդականների դեմ հալածանք, և սա էր նրա խոսքերի ու ուսմունքի գլուխը. «Կա՛մ պետք է բոլոր մարդկանց մեր կրոնին փոխել, կա՛մ արեգակի ներքո բոլոր գտնվողներին ոչնչացնել»։

Եվ քանի որ բոլոր նրան լսողները նրա խոսքն իբրև պատգամ էին ընդունում, նրան զորավիգ եղան մերձակա բոլոր բռնակալները և որոշեցին հավատքի հրոսակային արշավանք ու ասպատակ կազմակերպել՝ հարձակվելով ոչ մահմեդականների վրա։ Նաբիին աշակերտելով՝ հրոսակների այս գնդերն առավել բազմաթիվ ու արի դարձան, և հազարավոր բռնավոր զինվորներն ամենքը՝ սրերով զինված ու հավատքով բոցավառված, հեծյալ ու հետևակ, մոտ 36 հազար մարդ էին՝ Բոհտան ամիրայի ու Միր Մեհեմմեդ մեծ իշխանի (որ բոլոր բռնակալներից ամենից ավագն էր) զորքերով հանդերձ։

Այն ժամանակ Սղերդում ու Ռնդվանում, քուրդ իշխաններից ու շեյխերից անկախ, նստում էր մի եզդի իշխան՝ Միրզըք անունով, որ մարդասիրաբար խնամք էր տանում իր իշխանության ներքո գտնվող բոլոր հայերին, ասորիներին ու եզդիներին։ Միրզըքն արի էր ու բարի կամք ուներ։ Ուստիև շատերը, փախչելով այլ բռնակալների անտանելի լծից, ապաստանում էին Միրզըքի երկրում, ապրում խաղաղության մեջ և ազատ պաշտում յուրաքանչյուրն իր կրոնը։ Այսպես բազմացավ ու ամրացավ գավառների բնակչությունը՝ ի սփոփանս պատսպարվածների և ի փուշ շրջակայքի տիրողների։

Նաբին և յուրայինները խորհրդակցելով՝ հրաման արձակեցին նախ հարձակվել Սղերդ քաղաքի ու Ռնդվան ավանի վրա, նախ կոտորել այնտեղ գտնվողներին, կոտրել-նվաճել Միրզըքի զորությունը, որպեսզի այնուհետև դյուրին լիներ տիրել մնացած բոլորին։ Ահ գցելով նրանց վրա՝ ասաց. «Ինքնակամ պետք է գան կա՛մ դեպի մեր հավատք, կա՛մ դեպի իրենց մահ»։

Իբրև գարնան օրերին զայրացած գետեր, այդպես հորդան տալով՝ քրդական բանակն ավարառությամբ, հրաձգությամբ ու սպանությամբ առաջ էր գնում։ Սա տեսնելով՝ Միրզըքը և հայերի ու եզդիների մեծամեծները հավաքվեցին, միաբանվեցին՝ ահավոր ու անխուսափելի կորստական վտանգի դեմն առնելու հնար գտնելու։ Երբ զարհուրած, ապշած, տարակուսած՝ ինչ անելը չգիտեին, ամենքի աչքերը դարձան նայելու հայերի ավագերեց քահանա տեր Պողոսին, ով գավառում նշանավոր էր խոսքով, ինչքով ու արիությամբ և խորհրդական, օգնական ու սիրելի էր Միրզըքին։ Քրդախոս հայերն ու եզդիները անվանում էին նրան Քեշե Պոլե։ Սա առաջ գալով կանգնեց սարսափահար ատյանում, բացատրեց նրանց՝ ասելով. «Այս կռիվը սովորական՝ մարմնավոր փառքի, իշխանության կամ վրեժի համար չէ՛, այլ մեր ազատության դեմ են գալիս՝ խլելու մեզնից մեր հավատքը։ Եվ քանի որ եթե խույս տանք, կսատակվենք, եթե դիմադրենք, կմեռնենք, բայց նաև կմեռցնենք և քաջի անուն կժառանգենք, ուրեմն անհապաղ դե՛մ դուրս եկեք՝ դեպի ճակա՛տ, և մեր կանայք ու մանուկները թող խոսքով քաջալերեն մեզ և մեզանից վերցնեն հաղթելու և փրկվելու քաջության կամ կռվելու և մեռնելու օրինակը։ Ահա ես ձեր բոլորից առաջ եմ գնում»։

Տեր Պողոսի խոսքերից ազդված ու ոգևորված՝ Միրզըքն ու ատյանի բոլոր մեծամեծները (մանավանդ վստահ՝ բազմահաղթ տղամարդու վրա, որի կորովության փորձը բազմիցս առել էին նախապես), երկյուղից սթափվելով, տեղներից ոստնեցին, զենք վերցնելով՝ կազմ ու պատրաստ կանգնեցին։

Ձայնեցին հայերի տեր Պողոսն ու եզդիների Միրզըքը, շուտով գումարվեց մոտ 10 հազար հոգի։ Միրզըքը քարոզել տվեց պահք պահել ու աղոթել, Աստծուն օգնության կանչել և հրամայեց իր ինչքերից ու ստացվածքներից ողորմություն բաշխել բազում կարոտյալների. նույնպես վարվեցին նաև ովքեր ունևոր էին։ Աստծո վրա հուսալով հանդերձ՝ դիմեց նաև հմայությունների ու գուշակների, ովքեր հաջողության նշան ցույց տվին նրան։ Այնուհետև խրախուսելով իր սակավամարդ բանակին՝ առաջ խաղաց դեպի Սղերդ քաղաք՝ զորքը բաժանելով երկուսի՝ հայերի ու եզդիների։ Հայերի զորագլուխ կարգեց տեր Պողոսին, իսկ եզդիներինն ինքն էր՝ Միրզըքը։ Հայերն առհասարակ հետևակ էին, հրացանակիր, սուսերակիր ու ասպարավոր, իսկ եզդիները՝ մեծավ մասամբ հեծյալ ու տիգավոր։

Այնտեղ, ուր հանդիպեցին երկու կողմերի հակառակորդների ճակատները, Միրզըքն ու տեր Պողոսը դարձան դեպի իրենց գնդերն ու ասացին. «Պատրա՛ստ կանգնեք ու մեր հետևից դիտեցե՛ք, ահա մենք արշավում ենք դեպի թշնամիները. եթե Աստված մեզ հաջողություն տվեց, ողջ հետ կդառնանք ձեզ մոտ՝ ի քաջալերություն բերելով հաղթության նշան, իսկ եթե մեռնենք, այնժամ դուք ամենքդ, միահամուռ հարձակվելով, ցո՛ւյց տվեք ձեր տիրասիրությունը, ազատասիրությունը՝ արիաբար մահը հանձն առնելով։ Սակայն մեռնելիս ձեզնից յուրաքանչյուրի փոխարեն նրանցից հազարի՛ մեռցրեք և այդպե՛ս կնքեք ձեր վախճանն ու մեր վրեժը»։

Սա ասելով՝ ողջունեցին զորքին, և սրանք լալով ու արտասուք թափելով՝ թողեցին նրանց գնալ։

Ինչպես առյուծը որսի ժամանակ և իբրև արագաթռիչ արծիվ՝ շուտով այն վայրն ընթացան, խոյացան Միրզըքն ու տեր Պողոսը, հասան, հարձակվեցին ու քրդերի զորքի մեջ ընկան եղեգները խանձող կրակի նման, ամպրոպի պես փոթորկելով՝ աջ ու ձախ զարկեցին, լափեցին, թավալեցին, նիզակաքաղ արեցին ստվար բանակը, ընտիր-ընտիրների սատակեցրին և երկու ականավոր քաջերի գլուխները կտրելով՝ նիզակի վրա ցցած՝ բերեցին իրենց բանակը։ Իսկույն ցնծության աղաղակ բարձրացավ զորքի մեջ, և յուրաքանչյուր մարդ, հաղթության հույսով լի վառվելով, վազում էր հարվածելու թշնամուն, որ ատելությամբ եռալով ու վրեժխնդրությամբ բորբոքված՝ հարձակվում, վրա էր գալիս։

Երկու կողմերի միմյանց խառնվելու և այնքան հրազենների արձակման պատճառով արևի լույսը մթնում էր, և սրերի ու տեգերի անգթաբար, սաստիկ, միմյանց կոտորող մայրիների անտառներ հիշեցնող բախումից ահեղ ձայներ էին հնչում ամպերի որոտի ու մրրկված ծովի ջրերի կոհակների ձայնի նման։

Երկար ժամեր անցան. ոչ հաղթության կողմն էր երևում և ոչ՝ պարտության, քանզի մի կողմի քաջությունն ու մյուսի ստվարությունը վիճակը զուգակշիռ էին պահում։

Այս տագնապալի վայրկյանին Բոհտանի զորքի զորապետ Միր Մեհեմմեդ ամիրան՝ հուժկու և հաջողաձեռն մի այր, աշտանակած ընտիր նժույգ, սպառազեն ու նիզակավոր, հագած երկաթյա զրահ, առաջ խաղաց, ընթացավ, իր հետևից շատերի սպանեց հայերի գնդից և հասավ այնտեղ, ուր Միրզըքն էր՝ տեղացող հարվածներից զերծ մնալով՝ զրահով ամրափակված լինելու պատճառով։ 

Շրջվեց տեր Պողոսն ու տեսավ քրդին հաջող կերպով այդքան հառաջացած, իսկույն վազեց հասավ նրան, իր հեծած սև քուռակից՝ հետևի կողմից, արագ ոստնեց քրդերի զորապետի ձիու գավակը և մի բազկով գրկափակելով, պրկելով նրա երկու ձեռքերը նրա կրծքին՝ մյուս ձեռքով գոտուց հանեց դաշույն ու խրելով նրա ծոծրակը՝ արյուն թափեց։ Զորապետն իսկույն մեռավ և վայր ընկավ երիվարից, իսկ ինքը, սպանվածի նիզակը վերցնելով, աշտանակելով նրա բարձրավիզ ճերմակ նժույգը, իբրև արագահաս կայծակ եկավ օգնելու Միրզըքին, որ նույն ժամին քաջությամբ մոտենում էր հաղթանակ տանելու։ Տեր Պողոսը մնացածներին էլ զարկեց, և ովքեր ընկան՝ ընկան, իսկ ովքեր փախան՝ փախան՝ ցիրուցան լինելով երկրի երեսին։

Փախչողների մի մասը, որի մեջ շատ էին հրացանակիր հետևակները, ապաստանել էր սղերդցիների գոմերում։ Միրզըքն ու տեր Պողոսը, նրանց հետևից մտնելով, պաշարեցին ու կամենում էին ձերբակալել նրանց, իսկ վերջիններս հանդգնությամբ դիմադրելով՝ կռվում էին նրանց հետ։ Եվ երբ անձնատուր չեղան, Միրզըքը հրամայեց գոմերն այրել։ Այստեղ ապաստանածները կենդանի-կենդանի այրվեցին, իսկ նրանց ճենճերները հալչելով՝ ջրի պես, առուներով, հոսեցին դեպի մերձակա գետը, ինչն այնտեղ կանգնածները տեսան։

Հաղթողները վերցրին թշնամու բանակի ողջ ավարը և խնդությամբ վերադարձան իրենց տեղերը։ Իսկ քրդերից փրկվածներն այլևս չհամարձակվեցին հիշել իրենց նախկին մտադրությունն ու նաև այս ահավոր պարտության վրեժլուծությունը։

Մեծացավ Միրզըքի իշխանությունը, մեծարվեց տեր Պողոսի անունը, և նրա կենդանության լուրը զարհուրեցնում էր քրդերին մինչև նրա մահվան օրը։

Պատմողի մասին

Սա պատմող Սիմեոն վարդապետը ծնվել էր Սասնո Քաջարանց գյուղում՝ հարուստ ու անվանի ծնողներից։ Անձնյա էր, թիկնավետ, հսկայակերպ, հաստոսկր, խիստ զորեղ ու սրտոտ։ Սա նախ ամուսնանալով ունենում է մի դուստր, ապա, կողակցի մահից ու դստերն ամուսնացնելուց հետո, քանի որ գրոց աշակերտ էր, ձեռնադրվում շուշտակ վարդապետ (շուշտակ են կոչում նախկինում ամուսնացած, ապա՝ կնոջ մահից հետո կուսակրոն ձեռնադրված հոգևորականներին- թրգմ.), կրոնավորում Աղձնիքի ու Տարոնի երկրի վանքերում և Ադրիանուպոլսեցի բարեհիշատակ Պողոս պատրիարքի օրերին գնում ու մի քանի տարի մնում է Սբ Երուսաղեմում։ Երբ բնակվում էր Սասունում գտնվող Սբ Աղբերիկ վանքում, որտեղ էր և քաջահամբավ վանահայր Գաբրիել շուշտակ վարդապետը, վանքի շուրջ բնակվող քրդերի հրոսակների արշավանքների ժամանակ վանքը թալանվելուց պահպանելու համար, վերջինիս հետ միաբանությամբ՝ երկուսով, բազում ու մեծամեծ նախճիրներ էին գործում՝ հաջողակ լինելով միաժամանակ և՛ տեգ ու զենք գործածելիս, և՛ ոտքով կամ երիվարով կռվելիս։

Այն ժամանակ, երբ Տուրուբերանին տիրող Սելիմ փաշան եկել էր իր իշխանության տակ առնելու Սասունը և սասունցիք դիմադրում էին նրան՝ չկամենալով հանձն առնել հպատակվելու Սելիմին, երկու կողմերի ասպատակները տևեցին մոտ 15 տարի, և Սբ Աղբերիկ վանքն այս մարտերում, որպես պորտ, Սասունի ու Տուրուբերանի կենտրոնն էր։

Այս Սիմեոն վարդապետը, այլևայլ կռիվների ու բազում վտանգների միջով անցնելով, լավագույնս մարտիրոսացել էր. նրա գրեթե ամբողջ մարմինը զարդարված էր սպիներով։ Սիմեոն վարդապետը մեռավ 1855 թ. խոր ծերության մեջ, իր բնիկ գավառի Բացի գյուղում, ուր և թաղվեց՝ Քաջարանց գյուղին մոտ, և ուր ցայսօր կենդանի է նրա դստերից ծնված տեր Մակար քահանան։

Գարեգին Սրուանձտեանց, Հնոց եւ նորոց. պատմութիւն վասն Դաւթի եւ Մովսէսի Խորենացւոյ (Թուղթ Դիոնէսիոսի, օրինակք յիշատակարանաց, դամբարան Ս. Սուքիասանց, ձեռագիր մատեանք, Քէշէ Պօլէ), Կ. Պոլիս, 1874 թ., էջ 168-186

Գրաբարից փոխադրեց Ս. Ս.

Առաքել Սարուխանի գործերը համացանցում

Այս ցուցակը, հնարավոր է, արդեն հին լինի։ Համենայն դեպս, ստուգեք նաև ԱՅՍՏԵՂ։

Սարուխան Առաքել
◈ Հոլլանդան եւ հայերը ԺԶ.-ԺԹ. դարերում, Վիեննա, 1926
◈ Յարգանք հայ նահատակին. յիշողութիւններ յաւիտենական քաղաքից, Վիեննա, 1930
◈ Աղեքսանդր Մանթաշեանց մեծ վաճառականն եւ բարեգործը. յիշողութիւններ իր մահուան 20-ամեակի առթիւ, Վիեննա, 1931
◈ Ֆիրդուսի եւ Մովսէս Խորենացին, Վիեննա, 1936
◈ Բելգիա եւ հայերը, Վիեննա, 1937
◈ Վրաստան եւ հայերը. պատմական եւ մշակութային յարաբերութիւնները անցեալում, Վիեննա, 1939

Հ. Հակովբոս Տաշյանի աշխատությունները համացանցում

Ստորև կգտնեք մխիթարյան մեկ այլ անվանի հայագետ միաբանի՝ հայր Հակովբոս Տաշյանի աշխատությունների թվայնացված տարբերակների հղումները։

Այս ցուցակը, հնարավոր է, արդեն հին լինի։ Վերջին տարբերակն ԱՅՍՏԵՂ է։

Հ. Յակովբոս Տաշեան

◈ Ցուցակ հայերէն ձեռագրաց կայսերական մատենադարանին ի Վիեննա, Վիեննա, 1891
◈ Ագաթանգեղոս առ Գէորգայ ասորի եպիսկոպոսին եւ ուսումնասիրութիւն Ագաթանգեղեայ գրոց, Վիեննա, 1891. կամ այստեղ
◈ Ուսումնասիրութիւնք Ստոյն-Կալիսթենեայ վարուց Աղեքսանդրի, Վիեննա, 1892
◈ Ցուցակ հայերէն ձեռագրաց մատենադարանին Մխիթարեանց ի Վիեննա, Վիեննա, 1895
◈ Մատենագրական մանր ուսումնասիրութիւնք, հտ. Ա (Նեմեսիոս, Պրոկղ, Խոսրովիկ, Եպիփան եւ Սեկունդոս), Վիեննա, 1895. կամ այստեղ
◈ Վարդապետութիւն առաքելոց անվաւերական կանոնաց մատեանը. թուղթ Յակոբայ առ Կոդրատոս եւ կանոնք Թադդէի (քննութիւն եւ բնագիրք), Վիեննա, 1896
◈ Գաթրճեան Յովսէփ, Սրբազան պատարագամատոյցք հայոց, Վիեննա, 1897 (յաւելուածների հեղինակ՝ Տաշեան Յ.)
◈ Ակնարկ մը հայ հնագրութեան վրայ. ուսումնասիրութիւն հայոց գրչութեան արուեստին, Վիեննա, 1898. կամ այստեղ
◈ Ժողովածոյք առակաց Վարդանայ. նիւթեր պատմութեան հայոց միջինդարեան մատենագրութեան ըստ հայագէտ Ն. Մառի, Վիեննա, 1900
◈ Մատենագրական մանր ուսումնասիրութիւնք, հտ. Բ (Խիկար, Ագապետոս ևն), Վիեննա, 1901. կամ այստեղ
◈ Պոնտական ուսումնասիրութիւնք, Վիեննա, 1919
◈ Արշակունի դրամներ, մասն Ա, Վիեննա, 1919
◈ Արշակունի դրամներ, մասն Բ, Վիեննա, 1960
◈ Հայ ազգի տարագրութիւնը գերմանական վաւերագիրներու համեմատ, մասն Ա, Վիեննա, 1921
◈ Հայ բնակչութիւնը Սեւ ծովէն մինչեւ Կարին. պատմական-ազգագրական հարեւանցի ակնարկ մը, Վիեննա, 1921. կամ այստեղ
◈ Բառախօսական դիտողութիւններ հայերէն գիտական լեզուի մասին, Վիեննա, 1926
◈ Հաթեր եւ ուրարտեանք. մատենագիտական ուսումնասիրութիւն, Վիեննա, 1934
◈ Հին Հայաստանի արեւմտեան սահմանը. Փոքր-Հայք եւ Կողոփենէ (Սեբաստիա), Վիեննա, 1948

Մխիթարյան հայրեր Ներսես Ակինյանի և Համազասպ Ոսկյանի հայագիտական աշխատությունները

Ստորև ներկայացնում ենք Վիեննայի մխիթարյան ամենահայտնի գիտնական-վարդապետներից երկուսի՝  հ. Ներսես Ակինյանի և հ. Համազասպ Ոսկյանի՝ համացանցում առկա աշխատությունների ցանկը՝ համապատասխան հղումներով։ Գործերը տեղադրված են «Հայ գիրքի» շտեմարաններում և ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանի մատենաշարային հրատարակությունների հանգույցի «Ազգային մատենադարան» բաժնում։ Հիշեցնենք, որ գրքերը ներբեռնելու համար պիտի սեղմեք ընթերցիչի վերին աջ անկյունի i տառի վրա։ Իսկ այն գրքերը, որոնք ներկայացված են մեկ այլ ընթերցիչով, որը ներբեռնման հնարավորություն չի տալիս, անհրաժեշտության դեպքում կարելի է որպես pdf տպել։ Թե ինչպես, բացատրել ենք այստեղ։


Այս ցուցակները, հնարավոր է, արդեն հին լինեն։ Վերջին տարբերակները տեսեք ԱՅՍՏԵՂ և ԱՅՍՏԵՂ։

Ակինեան Ներսէս, Հ.

◈ Տիմոթէոս Կուզ հայ մատենագրութեան մէջ (հանդերձ յաւելուածով՝ Տիմոթէոս Ա. Աղեքսանդրացի), Վիեննա, 1909
◈ Զաքարիա եպիսկոպոս Գնունեաց եւ իւր տաղերը, Վիեննա, 1910
◈ Կիւրիոն կաթողիկոս վրաց. պատմութիւն հայ-վրական յարաբերութեանց եօթներորդ դարու մէջ, Վիեննա, 1910

◈ Յովնաթան Նաղաշ եւ Նաղաշ Յովնաթանեանք եւ իրենց բանաստեղծական եւ նկարչական աշխատութիւնք, Վիեննա, 1911
◈ Նիւթեր հայ վկայաբանութեան ուսումնասիրութեան համար, Վիեննա, 1914
◈ Հինգ պանդուխտ տաղասացներ, Վիեննա, 1921
◈ Թուղթ Մակարայ Բ․ Երուսաղէմի Հայրապետի առ Վրթանէս եպիսկոպոսապետ Սիւնեաց յաղագս կարգաց Եկեղեցւոյ (բնագիր եւ քննութիւն), Վիեննա, 1930
◈ Դասական հայերէնը եւ Վիեննական Մխիթարեան դպրոցը, Վիեննա, 1932
◈ Եղիշէ վարդապետ եւ իւր պատմութիւնն հայոց պատերազմի, հտ. Ա, Վիեննա, 1932
◈ Եղիշէ վարդապետ եւ իւր պատմութիւնն հայոց պատերազմի, հտ. Բ, Վիեննա, 1936
◈ Եղիշէ վարդապետ եւ իւր պատմութիւնն հայոց պատերազմի, հտ. Գ, Վիեննա, 1960
◈ Երեմիա Չէլէպի Քէօմիւրճեան. կեանքն եւ գրական գործունէութիւնը, Վիեննա, 1933
◈ Մովսէս Գ. Տաթեւացի Հայոց կաթողիկոսն եւ իր ժամանակը, Վիեննա, 1936
◈ Սիմէոն դպրի Լեհացւոյ Ուղեգրութիւն. տարեգրութիւն եւ յիշատակարանք, Վիեննա, 1936
◈ Գէորգ Մըսրլեան, Ականաւոր հայեր Եգիպտոսի մէջ (նախաբանը՝ Ն. Ակինեանի), Գահիրէ, 1947
◈ Տեսիլ Ս․ Սահակայ. մատենագրական-պատմական քննութիւն, Վիեննա, 1948
◈ Ս. Մաշտոց Վարդապետ. կեանքն ու գործունէութիւնը հանդերձ կենսագրութեամբ Ս. Սահակայ, Վիեննա, 1949
◈ Քրիստոնէութեան մուտքը Հայաստան եւ Վրաստան, Վիեննա, 1949
◈ Քննութիւն Ս. Սահակի վերագրուած կանոններու եւ հայոց եկեղեցական տարին Է. դարու սկիզբը, Վիեննա, 1950
◈ Կարմիրն Վարդան եւ Աւարայրի ճակատամարտը ըստ Ղազար Փարպեցւոյ, Վիեննա, 1951
◈ Սիմէոն Պղնձահանեցի եւ իր թարգմանութիւնները վրացերէնէ, Վիեննա, 1951
◈ Ներսէս Լամբրոնացի արքեպիսկոպոս Տարսոնի. կեանքն եւ գրական վաստակները հանդերձ ազգաբանութեամբ Պահլաւունեաց եւ Լամբրոնի Հեթմեանց, Վիեննա, 1956
◈ Գրիգորիս Ա. կաթողիկոս Աղթամարի. կեանքն եւ քերթուածները, Վիեննա, 1958
◈ Դաւիթ Հարքացի Անյաղթ փիլիսոփայ. կեանքն եւ գործերը, Վիեննա, 1959
◈ Եւկլիդեայ գիրք յաղագս տարերաց երկրաչափութեան (բնագիր եւ քննութիւն), Վիեննա, 1960
◈ Տաղասացներ եւ տաղեր, Վիեննա, 1968
◈ Մատենագրական հետազօտութիւններ (քննութիւն եւ բնագիր), հտ. Ա, Վիեննա, 1922
◈ Մատենագրական հետազօտութիւններ (քննութիւն եւ բնագիր), հտ. Բ, Վիեննա, 1924
◈ Մատենագրական հետազօտութիւններ (քննութիւն եւ բնագիր), հտ. Գ, Վիեննա, 1930
◈ Մատենագրական հետազօտութիւններ (քննութիւն եւ բնագիր), հտ. Դ, Վիեննա, 1938
◈ Մատենագրական հետազօտութիւններ (քննութիւն եւ բնագիր), հտ. Ե, Վիեննա, 1953
◈ Մատենագրական հետազօտութիւններ (քննութիւն եւ բնագիր), հտ. Զ, Վիեննա, 1964

Ոսկեան Համազասպ, Հ.

◈ Յովհաննէս Վանական և իւր դպրոցը, Վիեննա, 1922
◈ Մատենագրական քննութիւններ, Վիեննա, 1926
◈ Եղիա Աստուածատուրեան Մուշեղեան և իր գրական արտադրութիւնները, Վիեննա, 1927
◈ Վասպուրական-Վանի վանքերը, մաս Ա, Վիեննա, 1940
◈ Վասպուրական-Վանի վանքերը, մաս Բ, Վիեննա, 1942
◈ Վասպուրական-Վանի վանքերը, մաս Գ, Վիեննա, 1947
◈ Սարդիկէի ժողովքի հայերէն կանոնները։ Բնագիր և ուսումնասիրութիւն, Վիեննա, 1945
◈ Սեբաստիայի վանքերը, մաս Ա (Սեբաստիա քաղաքի վանքերը), Վիեննա, 1946
◈ Բարձր Հայքի վանքերը, Վիեննա, 1951
◈ Գնունեաց և Ռշտունեաց նախարարութիւնները, Վիեննա, 1952
◈ Տարօն-Տուրուբերանի վանքերը, Վիեննա, 1953
◈ Արցախի վանքերը, Վիեննա, 1953
◈ Ուսումնասիրութիւններ հայ նախարարութիւններու մասին, հտ. Ա (Խոռխոռունիք, Դիմաքսեանք, Ակէացիք, Անձեւացիք և Ամատունիք), Վիեննա, 1955
◈ Կիլիկիայի վանքերը, Վիեննա, 1957
◈ Գուգարքի վանքերը, Վիեննա, 1960
◈ Սեբաստիայի, Խարբերդի, Տիարպէքիր և Տրապիզոնի նահանգներու վանքերը, Վիեննա, 1962
◈ Չորս հայ տաղասացներ և անոնց տաղերը (Յովհաննէս Կարնեցի, Գրիգոր Օշականցի, Մովսէս Կարնեցի, Մարտիրոս Ղրիմեցի), Վիեննա, 1966
◈ Ա. Ստեփանոս Վ. Ռօշքա. Բ. Մատթէոս Ջուղայեցի, Վիեննա, 1968

Ավետիք Իսահակյանի երկերի հատորները

ՀՀ ԳԱԱ գրադարանի կայքի «Հիմնադիր ակադեմիկոսների» բաժնում ավելացել է նոր անուն։ Արդեն տեղադրված են Ավետիք Իսահակյանի երկերի առաջինից վեցերորդ հատորները, որոնք ներբեռնելի են։ Ստորև դրել ենք բոլոր հատորների հղումները, որ միանգամից ներբեռնելի գրքերը տեսնեք։ Հիշեցնենք, որ pdf-ը ներբեռնելու համար պետք է սեղմեք ընթերցիչի վերին աջ անկյունի i տառի վրա։



Իսահակյան Ավետիք

◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 1, Երևան, 1973
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 2, Երևան, 1974
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 3, Երևան, 1975
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 4, Երևան, 1975
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 5, Երևան, 1977
◈ Երկերի ժողովածու, հտ. 6, Երևան, 1979

«ՀայԳիրք»-ի գրացուցակում կա երևանյան 1987 թ. «Երկեր»-ի թվայնացված և ներբեռնելի տարբերակը ևս։
◈ Երկեր, Երևան, 1987

Իսահակյանի՝ համացանցում առկա երկերի ավելի մեծ ցուցակը տես ԱՅՍՏԵՂ։

Ղևոնդ Ալիշանի գրքերը համացանցում

Այս ցուցակը, հնարավոր է, արդեն հին լինի։ Վերջին տարբերակն ԱՅՍՏԵՂ է։

(Ներքոբերյալ ցուցակը թարմացվել է 2015 թ. օգոստոսի 20-ին)

Ստորև ներկայացնում ենք հ. Ղևոնդ Ալիշանի՝ համացանցում գտնվող այն երկերը (համապատասխան հղումներով), որոնք կարելի է կարդալ կամ ներբեռնել։ Հիշեցնենք, որ Google Books-ում առկա գրքերը, թեև ունեն ներբեռնման հնարավորոթյուն, սակայն տրվող pdf-ները, ի տարբերություն առցանց դրված տարբերակների, կարող են պակասավոր լինել։ Ինչ վերաբերում է մեր Ակադեմիայի թվայնացրած այն գրքերի, որոնց pdf-ները չեն տրամադրվում, սակայն գրքերն ընթերցիչով հնարավոր է կարդալ, ապա այդ ընթերցիչը թույլ է տալիս pdf տպել։ Թե ինչպես, բացատրել ենք այստեղ։

◈ Քաղաքական աշխարհագրութիւն նկարացոյց պատկերօք, հաւաքեաց Հ. Ղեւոնդ Մարգ. Ալիշանեան, Վենետիկ, 1853
◈ Տեղագիր Հայոց Մեծաց, Վենետիկ, 1855. կամ այստեղ, կամ այստեղ, կամ այստեղ
◈ Նուագք, Վենետիկ, 1858
◈ Նուագք, հտ. Գ, Վենետիկ, 1867. կամ այստեղ
◈ Յուշիկք հայրենեաց հայոց, հտ. Ա, Վենետիկ, 1869. կամ այստեղ
◈ Յուշիկք հայրենեաց հայոց, հտ. Բ, Վենետիկ, 1869. կամ այստեղ
◈ Նշմարք հայկականք, պրակ Գ, Վենետիկ, 1870. կամ այստեղ
◈ Շնորհալի եւ պարագայ իւր, Վենետիկ, 1873. կամ այստեղ, կամ այստեղ. կամ այստեղ
◈ Նմանութիւն սրբոյն Ալոզիոսի Գոնզակայ, Վենետիկ, 1877
◈ Շիրակ, Վենետիկ, 1881
◈ Հայկական աշխարհագիտութիւն, Վենետիկ, 1881. կամ այստեղ
◈ Այրարատ բնաշխարհ Հայաստանեայց, Վենետիկ, 1890
◈ Սիսական. Տեղագրութիւն Սիւնեաց աշխարհի, Վենետիկ, 1893. կամ այստեղ
◈ Հայբուսակ, Վենետիկ, 1895. կամ այստեղ
◈ Հայ-Վենետ կամ յարընչութիւնք հայոց եւ վենետաց ի ԺԳ-Դ եւ ի ԺԵ-Զ դարս, Վենետիկ, 1896. կամ այստեղ, կամ այստեղ
◈ Արշալոյս քրիստոնէութեան Հայոց, Վենետիկ, 1901. կամ այստեղ
◈ Հայապատում: [հտ. Ա] Պատմիչք եւ պատմութիւնք հայոց, Վենետիկ, 1901. կամ այստեղ
◈ Հայապատում, հտ. Բ-Գ, Վենետիկ, 1901
◈ Զարդանկարք Աւետարանի Մլքէ թագուհւոյ, Վենետիկ, 1902. կամ այստեղ
◈ Հայաստան յառաջ քան զլինելն Հայաստան, Վենետիկ, 1904
◈ Հին հաւատք կամ հեթանոսական կրօնք հայոց, Վենետիկ, 1910
◈ Աբուսահլ հայ. Պատմութիւն եկեղեցեաց եւ վանորէից Եգիպտոսի, Բ տպ., Վենետիկ, 1933
◈ Երկեր, Երևան, 1981
◈ Արցախ, Երևան, 1993. կամ այստեղ
◈ (Translated by R. Leo M. Alishan) Armenian popular songs / Հայոց երգք ռամկականք, Venice, 1852. կամ այստեղ
◈ [Translated by R. Leo M. Alishan] Armenian popular songs / Ռամկական երգք հայոց, II Edition / Բ հրատ., Venice, 1867
◈ (P. Leonce M. Alishan) Physiographie de l'Arménie, Venise, 1870
◈ Physiographie de l'Arménie, Venise, 1870
◈ S. Théodore, le Salahounien: martyr arménien, Venise, 1872. կամ այստեղ
◈ Léon le magnifique, Venise, 1888
◈ L'Armeno-Veneto: compendio storico e documenti, Venezia, 1893
◈ Sissouan ou l'Arméno-Cilicie: description géographique et historique, Venise, 1899. կամ այստեղ
◈ Յուշիկք հայրենեաց հայոց, Բ տպ., Վենետիկ, 1921. կամ այստեղ, կամ էլ այստեղ (էլ. տեքստ)

«Բազմավէպի» հատորները համացանցում

«Բազմավէպ» հանդեսի ներքոբերյալ հատորները կարելի է կարդալ առցանց՝ Google Books-ում, կամ ներբեռնել դրանք այդ կայքից։ Ներբեռնման դեպքում, սակայն, ի նկատի ունեցեք, որ Google Books-ի տրամադրած pdf-ները հաճախ պակասավոր են լինում՝ կարող են չունենալ որոշ էջեր կամ էջերի հատվածներ, պատկերները հատորներից նույնպես սովորաբար ջնջված են լինում։ Այնպես որ հատորների ամբողջ նյութը՝ նկարներով հանդերձ, տեսնել-գործածելու համար պետք է գործածել առցանց տարբերակը։

Գիրքը ներբեռնելու համար սեղմեք էջի աջակողմյան վերին անկյունի ծաղկանման նշանով բացվող ընտրացանկի համապատասխան հրամանի վրա՝ ըստ ներքոբերյալ նկարի։

Հնարավոր է՝ ինքներդ փորձել եք փնտրել Google Books-ում «Բազմավէպի» հատորները և ամբողջական դիտման հատորներ համարյա չեք գտել կամ մի քանիսը միայն, ինչ տարբերակով էլ որ փորձել եք բառը գրել։ Google Books-ը նույն բանը, հնարավոր է, տարբեր տառադարձական համակարգերով ներկայացնի և փնտրման արդյունքները՝ շատ խառնիխուռն՝ ոչ համակարգված ձևով, այնպես որ երբեմն ստիպում է գրքեր փնտրելու համար որոշ մտավոր հնարքներ բանեցնել ։))

Ստորև ներկայացված են 1843-1873 թթ. բոլոր հատորները։

Սեղմեք ստորև տրված Ձեզ անհրաժեշտ տարեթվի հղման վրա և, եթե հանկարծ գիրքն անմիջապես չբացվի, Preview this book-ի վրա։

Հտ. Ա 1843
Հտ. Բ 1844
Հտ. Գ 1845
Հտ. Դ 1846
Հտ. Ե 1847
Հտ. Զ 1848
Հտ. Է 1849
Հտ. Ը 1850
Հտ. Թ 1851
Հտ. Ժ 1852
Հտ. ԺԱ 1853
Հտ. ԺԲ 1854
Հտ. ԺԳ 1855
Հտ. ԺԴ 1856
Հտ. ԺԵ 1857
Հտ. ԺԶ 1858
Հտ. ԺԷ 1859
Հտ. ԺԸ 1860
Հտ. ԺԹ 1861
Հտ. Ի 1862 կամ այստեղ
Հտ. ԻԱ 1863
Հտ. ԻԲ 1864
Հտ. ԻԳ 1865
Հտ. ԻԴ 1866
Հտ. ԻԵ 1867
Հտ. ԻԶ 1868 կամ այստեղ
Հտ. ԻԷ 1869
Հտ. ԻԸ 1870
Հտ. ԻԹ 1871
Հտ. Լ 1872
Հտ. ԼԱ 1873

Նոր բաժին ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանի «Շտեմարաններում»

ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանի «Շտեմարաններում» նոր բաժին է ստեղծվել՝ «Մատենագիտական ցանկեր», որը ներկայացնում է հայ տպագիր գրքերի և պարբերականների մատենագիտական ժողովածուների թվայնացված և ներբեռնելի տարբերակները։

Մեր ցուցակների թարմացման և դրանց պատճենման վերաբերյալ

Սիրելի ընթերցողներ, քանի որ Հայաստանի ազգային գրադարանի և ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գրադարանների վերջին թվայնացումների մասին տվյալները միայն երեկ՝ դեկտեմբերի 20-ին են թարմացվել նրանց կողմից, ուստի պարբերականների մեր կազմած ցուցակից այդ նոր միավորները դուրս էին մնացել։ Այսօր արդեն շուրջ 60 նոր անուն ենք ավելացրել մեր ցուցակում։ Սա նշանակում է, որ այլ կայքերում (օրինակ՝ armscoop-ում) պատճենված մեր ցուցակն արդեն հին է և վերապատճենման կարիք ունի։ Իսկ ընդհանրապես, թեև ավելի մեծաքանակ հանրության հասանելի դարձնելու համար քաջալերում ենք մեր պատրաստած ցուցակների տարածումը ո՛րևէ միջոցով, սակայն ցանկալի է միշտ հետևել հենց մե՛ր բլոգում տեղադրված ցուցակներին, քանի որ դրանք ժամանակ առ ժամանակ թարմացվում են՝ կատարվում են հավելումներ, ուղղվում սխալներ։

Պարբերականների թարմացված ցուցակը

CherryTree-ի նոր թարմացումը

Թողարկվել է CherryTree հայացված ծրագրի 0.35 տարբերակի հինգերորդ թարմացումը (0.35.5)։ Հայերենում ևս մասնակի ուղղումներ են կատարվել։ Ծրագրին դեռևս անծանոթ անձինք կարող են կարդալ մեր հետևյալ գրառումները՝

http://grahavak.blogspot.com/2014/05/cherrytree.html

http://grahavak.blogspot.com/2014/10/cherrytree-0350.html

Թվանշային և թվայնացված հայկական պարբերականները համացանցում (PDF ձևաչափով)

Պարբերականների ցուցակը տեղափոխվել է այս էջ։

Թողարկվել է CherryTree հայացված ծրագրի նոր՝ 0.35.0 տարբերակը

Թողարկվել է CherryTree հայացված ծրագրի նոր՝ 0.35.0 տարբերակը։

Ովքեր դեռ չգիտեն այս ծրագրի մասին, կարդան մեր առաջին գրառումը դրա մասին։

Այս տարբերակում կատարվել են հետևյալ փոփոխությունները։
Այժմ արդեն կարող ենք գործիքավահանակում կատարել փոփոխություններ՝ հավելելով կամ պակասեցնելով, ինչպես նաև վերադասավորելով նրանում առկա պատկերակները։ Սա կատարելու համար գնալ ընտրացուցակի «Նախընտրանքներ» բաժինը։

Գործիքավահանակի բացվող պատուհանում քաշել-գցելու (drag and drop) միջոցով տեղափոխել հրամանները, իսկ վերին աջ անկյունի + և - նշանների միջոցով ավելացնել կամ պակասեցնել դրանք։

Եվս մեկ փոփոխություն է այն, որ այժմ արդեն ներդրվող նիշքերը կարելի է հենց CherryTree-ում բացել՝ սեղմելով ներդրված նիշքի պատկերակի վրա։ Միայն թե այդ դեպքում, երբ CherryTree-ն փակելու լինեք Ձեզ կզգուշացվի, որ նախ փակեք արտաքին ծրագրերը (այսինքն՝ այն ծրագիրը կամ ծրագրերը, որոնք գործածվել են ներդրված նիշքի բացման համար)։

Այժմ այլագրային վանդակներն ինքնաշխատ կերպով ընդարձակվում են։

Նախընտրանքների «Հղումներ» բաժնում կգտնեք նաև «Նիշքերի և պանակների համար գործածել հարաբերական ուղիներ» նոր հրամանը։ Սա այն նիշքերի (կամ պանակների) ուղիների համար է, որոնց համար հղում եք դնում CherryTree փաստաթղթում՝ արագորեն դրանք բացելու համար։ «Հարաբերական ուղին» ցույց է տալիս տվյալ նիշքի տեղադրման վայրի ոչ թե ամբողջական, այլ կրճատ ուղին։ Օրինակ՝ եթե նիշքը գտնվում է Downloads պանակում, ապա հարաբերական ուղին կլինի հենց Downloads-ը, իսկ բացարձակ (կամ ամբողջական) ուղին կլիներ, ասենք, c/user/Downloads-ը Ուինդոուսում կամ home/user/Downloads-ը Լինուքսում։

 

 

Կան մանր-մունր այլ փոփոխություններ ևս։
Ծրագիրը ներբեռնեք հեղինակի կայքից՝ www.giuspen.com/cherrytree/#downl

Բարի վայելո՛ւմ։